zondag 10 oktober 2010

Het laatste station......

Het zit erop! Zondagochtend zijn we vroeg opgestaan omdat brug 15 in Delfzijl alleen maar bediend werd tussen 08:00 en 09:00. Het was bar fris, slechts 7 graden, en een wind van 18 knopen, maar wel een strakke blauwe lucht.

In konvooi met 3 vrachtschepen hebben we de bruggen in het Eemskanaal genomen en om 11 uur lagen we afgemeerd in de Oosterhaven in Groningen. Van hieruit gaan we ergens volgende week nog naar Drachten om het schip in te leveren voor de winterstalling, maar voorlopig blijven we hier een week liggen om te poetsen, winterklaar te maken, auto op te halen etc.etc.

De vorige blog waren we geëindigd vlak voor de laatste sluis in het Dortmund-Ems kanaal, waar we lagen te wachten tot de mist optrok en hoog water. Toen de mist inderdaad optrok werd het een prachtige dag en zijn we rond 13:00 uur onder een stralend zonnetje met 4 andere motorboten door de sluis gegaan. Je komt dan al direct op getijdewater en de timing had niet beter gekund. Precies op de kentering kwamen we naar buiten, dus het water was breed en rustig. Maar niet voor lang! De Ems wordt voortdurend uitgebaggerd tussen de Dollard en Papenburg om de Mayer werf in Papenburg de gelegenheid te geven de enorme cruise schepen die daar gebouwd worden naar zee te brengen. Dus als de ebstroom eenmaal inzet is er geen houden aan: alsof de WC wordt doorgetrokken zo hard stroomt het water richting zee. Ruim 4 knopen stroom krijg je cadeau, oftewel ruim 7 km/uur. Op een gegeven moment liepen we 18,5 km/uur met de motor op 1500 toeren!
En opnieuw hadden we geen zin om al naar huis te gaan! Dus toen we voor Emden langs voeren zijn we naar binnen gedraaid, hebben ons gemeld bij de "Grosse Seeschleuse" die al dicht was, maar voor ons opnieuw openging om daarna via de binnenhavens naar de "Alten Binnenhaven" van Emden te varen. Je ligt daar prima midden in de binnenstad.
Die "Grosse Seeschleuse" is trouwens een beleving op zich. Een enorme bak water van 220 meter lang en 45 meter breed, ingericht voor het hanteren van zeeschepen. Men heeft een poging gedaan om plezierbootjes enig houvast te geven middels vlonders met beugels, maar de meeste daarvan zijn al gekraakt of op andere manieren in het ongerede geraakt. We zijn dus gewoon midden in die bak blijven drijven totdat de deur aan de andere kant openging. Wordt blijkbaar vaker gedaan, want we kregen geen commentaar van de sluiswachter.
Emden is wel aardig, maar viel toch tegen in vergelijking met andere duitse steden die we onderweg hebben aangedaan zoals Lingen en Minden. Zaterdag zijn we dus weer vertrokken. Eerst door de hindernis van klapbrug en spoorbrug die slechts 10 min. per 2 uur bediend worden en vervolgens weer de grote zeesluis die dit keer minder voortvarend was. Ruim een uur hebben we liggen draaien in de haven alvorens we met een zeilbootje geschut werden (zo'n 25 cm, hoog water!). Buiten was het zonnig, maar er stond 20 knopen wind, gelukkig met de ebstroom mee maar desondanks hadden we zeer knobbelig water.
Vanuit Emden is het slechts een uurtje naar Delfzijl waar we opnieuw vlot via de jachtensluis naar binnen konden. Vlak voor de sluis hebben we Jan en Grietje gebeld die we ontmoet hadden in Zweden en die in Appingendam wonen. Op hun advies hebben we afgemeerd in de jachthaven van Delfzijl (binnenkant) en hebben een heel plezierig weerzien gehad en veel herinneringen opgehaald.
En toen werd het dus zondagochtend en moesten we om om half acht eruit om brug 15 te halen. Tijdens de tocht stuurde Juliette SMS'jes om onze thuiskomst aan te kondigen en sindsdien stond de telefoon niet stil.
We zijn echt weer thuis, vooral toen we 's avonds ook nog bezoek kregen van Monique en Joost die uit Haren kwamen gefietst om ons welkom te heten.

Helaas: aan alles komt een eind! Dus ook aan deze blog.
Wij beiden, als bemanning van "Vaarttuig" willen al onze lezers hartelijk danken voor hun belangstelling en medeleven en hopen iedereen binnenkort weer in levende lijve te ontmoeten.

Tot een volgend "Vaarttuig" avontuur!!!!!!

Juliette en Herman

donderdag 7 oktober 2010

Nazomeren

Hebben jullie dat nu ook! Zo aan het eind van een lange vakantie, wanneer je de stal weer ruikt........
De etappes worden steeds langer, het maken van foto's en film wordt steeds minder. Je praat zelfs over het opmaken van de voorraden en schoonmaken van het schip. Ook ga je op zoek naar Nederlandse kranten om weer een beetje op de hoogte te raken van wat er thuis gebeurt en je hebt steeds minder oog voor al het moois om je heen.

Dus hebben we zondag krachtig aan de rem getrokken! We zijn nog steeds onderweg in een prachtige streek en het is dus de moeite waard om eens een dagje te blijven hangen en goed rond te kijken.
De plaats die we daar voor hadden uitgekozen was Hannover, de stad waar Herman vorig jaar na 1 dag zwaar door z'n rug ging en we 4 dagen zijn moeten blijven liggen zonder ook maar iets te kunnen zien.
We zijn helemaal om Hannover heen gevaren, via het Hannover-Leine Stichkanaal om vervolgens ten zuiden van Hannover uit te komen bij de "Nieder-Sachsische Motorboot Club" aka "Yachthafen Leine". Een leuke kleine club waarvan de havenmeester van kleur verschoot toen hij "Vaarttuig" in de smiezen kreeg die pontificaal voor de voordeur van z'n clubhuis lag, maar wel 2 steigerlengtes achter de steiger uitstak. "Is dat erg?" vroeg ik. Nee hoor, zei hij, we hebben al eerder een boot van 12 meter gehad. O ja??, Ja, 2 jaar geleden.
Enfin, het moge duidelijk zijn dat er niet veel toeristen 2x 8 km. omvaren om bij dit haventje uit te komen, maar eigenlijk is het best de moeite waard. Van hieruit is het 20 minuten op de fiets naar hartje Hannover, waar we de "Rote Faden" hebben opgepikt die je langs alle interessante punten in de binnenstad voert.

We hebben de zondagsrust op het Mittellandkanal gebruikt om meters te maken. Het was een prachtige dag met heel veel zon en temperaturen boven de 20 graden, dus we hebben een tussenstop in het mooie Minden (aan de Weser) gemaakt. Daarna zijn we wel doorgegaan tot het donker werd om te eindigen in de jachthaven van Lübbecke. Prachtig haventje met alle voorzieningen, helaas wel een zuiging van 30 cm door voorbijvarende schepen, maar na 2 merk je daar niets meer van. "Mein Gott, was habt Ihr doch alle schöne Schiffen" verzuchtte de havenmeester. Met "Ihr" bedoelde hij blijkbaar al die overnachtende Hollanders op weg naar Berlijn. Maar goed dat het donker was, dan zag hij dus niet dat "Vaarttuig" dringend een poetsbeurt nodig had.


Dat hebben we de volgende dag maar gedaan. Opnieuw stralend weer, dus Juul achter het stuur en Herman aan de gang met puts en borstel. Na 2 uur lag het schip er weer stralend bij. Toch typisch: in 4 maanden in Zweden en Finland hebben we niet 1 keer het schip gewassen. We zijn nauwelijks een week in Duitsland en het schip is zwart en vol met regenstrepen. Over luchtkwaliteit gesproken!

De Burmester, klem in de sluis
Die dag zijn we geëindigd in een insteekkanaal aan het einde van het Mittellandkanaal. We wilden het Dortmund-Ems kanaal met al z'n sluizen fris beginnen en dat deden we dus dinsdag. Bij de eerste sluis moesten we even wachten op onze escorte, een Duitse tanker van 85 meter luisterend naar de naam "Christoph Burmester" en gezamenlijk hebben we de eerste 6 sluizen genomen tot in Lingen waar we weer overnacht hebben. Prachtig stadje trouwens, dat Lingen en erg gezellig. Om te voorkomen dat we thuis niet meer herkend worden, hebben we hier allebei een knipbeurt genomen! 20 euro gezamenlijk! kom daar thuis maar eens om!

Naarmate je verder naar het noorden vordert wordt het eenzamer en haakt het ene na het andere schip af en dat betekent dat we gisteren de laatste 3 sluizen alleen genomen hebben. Dat schiet tenminste op!
Vannacht hebben we in een kleine jachthaven gelegen, zo'n 2 km voor de laatste sluis Herbrum. Vanmiddag om 14:00 uur is het hoogwater en gaan we naar buiten om met afgaand tij de Ems af naar Emden te varen, onze laatste buitenlandse haven alvorens we bij Delfzijl naar binnen gaan. Het is maar goed ook dat het zo laat pas hoog water is. Bij het wakker worden hing er een dichte mist en het zonnetje doet nu nog steeds pogingen er doorheen te komen.
We zijn bijna thuis!!!

woensdag 29 september 2010

verwaaid, verregend, versluisd

Verwaaid liggen kennen we maar al te goed. Dat hebben we al diverse malen meegemaakt dit jaar met als dieptepunt 9 dagen Bornholm. Maar sinds dit weekend hebben we 2 termen toegevoegd aan ons arsenaal van begrippen rond redenen om niet te kunnen varen.
De eerste is "verregend". Nou is dat geen nieuw woord, een verregende dag hebben we allemaal wel eens gehad. Maar verregend in de zin van op de dag zelf echt niet kunnen varen vanwege de slagregens en het volkomen dichtslaan van de ramen in de stuurstand, gevolgd door een hoog water situatie de volgende dag, waardoor het water in de kanalen en rivieren 1 meter hoger staat dan normaal, is toch wat anders!!!
"Dauerregen" noemen de Duitsers dat en dat was het ook. 24 uur lang aan een stuk en maar regenen. Bovendien stond er een harde noordenwind, die het water van de Oostzee de Trave instuwde waardoor de waterstand razendsnel opliep. Toen wij dinsdag Lübeck wilde verlaten werden we bij de eerste brug de beste al hiermee geconfronteerd. Op de kaart 4,20 hoog, voldoende om met gestreken mast te nemen, maar dit keer moesten we tent EN ramen verwijderen (en de vlaggestok) om dit obstakel met slechts 10 cm speling te kunnen nemen. Tussen 3,20 en 3,30 meter dus!
Gelukkig heeft dit voor ons niet geleid tot verder oponthoud, maar het was wel even schrikken.

De tweede term die we introduceren is "versluisd".
Nadat we dinsdag zonder verdere problemen van Lübeck naar Lauenburg waren gevaren door de 6 sluizen van het Elbe-Lübeck kanaal, vertrokken we vandaag richting Elbe-Seitenkanaal. Vanuit Lauenburg, dat aan de monding van het Elbe-Lübeck kanaal in de Elbe ligt, ben je in 5 minuten in de Elbe waar dankzij dat hoge water veel stroom stond. Met de motor praktisch stationair gingen we met een gangetje van 15 km/uur in een kwartiertje naar de monding van het Elbe-Seitenkanaal. Aangezien tijdens de Koude Oorlog de Oost-Duitsers het varen op de Elbe onmogelijk hadden gemaakt, hebben de West-Duitsers dit kanaal in de jaren 60 als alternatief voor de Elbe gegraven. Lekker strak en over een lengte van 115 Km slechts 2 sluizen: het Hebewerk Lüneburg (verval 38 meter) in het noorden en de sluis Uelzen (verval 28 meter) halverwege het kanaal. Hetzelfde hoge water dat ons zo snel over de Elbe voerde is er echter ook de oorzaak van dat er bijna geen vrachtschip meer te vinden is dat nog stroomopwaarts naar Magdenburg vaart. In plaats daarvan komen ze van Hamburg het Elbe-Seitenkanaal in, om na 115 km het Mittelandkanaal op te varen naar Magdenburg. Ietsjes langer in Km's, maar heel veel sneller in tijd, tenminste...............
"Versluisd" is dus de vertraging die je oploopt wanneer teveel schepen tegelijk bij een Hebewerk aankomen waarvan 1 bak in onderhoud is. Gelukkig hoefden wij "slechts" 3 uur te wachten, maar er kwamen daar combinaties aan die wachttijden tussen 11 en 14 uur te horen kregen!!

Dat  Hebewerk is een indrukwekkend ding. Een bak van 100 meter lang en 12 meter breed waar een vrachtschip in vaart dat vervolgens als een lift 38 meter omhoog gaat. De reis zelf duurt maar 5 minuten, maar het hele gedoe van deuren open en dicht en in- en uitvaren zorgen ervoor dat een hele cyclus minstens 3 kwartier duurt. 45 minuten om een schip omhoog te brengen en dan krijg je te horen: er zijn nog 14 wachtende voor u!
Het probleem van de pleziervaart is dat er bijna geen vrachtschepen meer zijn die niet de hele sluistrog vullen. Een beetje schip is tegenwoordig 100 meter en een duwcombinatie tegen de 180 meter. Om mee te kunnen met het Hebewerk moeten jachten dus wachten tot er een "kleintje" (slechts 80 meter) aan de beurt is om er met 2 bootjes nog net achter te passen. Gelukkig waren wij slechts 3 uur "versluisd" toen de Margaretha II van 80 meter aan de beurt was. De schipper heeft Juliette nog netjes geholpen met het aannemen van een van de landvasten en daarna ging het rap omhoog. Het heeft iets van een science fiction film: die gigantische constructie, al dat staal en beton, die eindeloze rij polsdikke staalkabels, het gesis van perslucht, gejank van elektromotoren en echoende stemmen uit de luidsprekers, alsof we gedokt waren in Battlestar Galactica!!

Het was al 5 uur in de middag toen we eindelijk de bak uitvaarden, maar we hadden nog maar zo weinig gevaren dat we door gegaan zijn tot het donker was. Om 19:30 legden we aan bij een van die Liegehafens in het kanaal, waar je in alle rust, maar ook zonder enige voorziening, de nacht kunt doorbrengen.
Nog 2 uur tot de sluis Uelzen. "Verregenen" zullen we morgen niet, maar eens kijken hoelang we "versluisd" gaan zijn!

zondag 26 september 2010

Onderweg door Duitsland

Eerst maar eens zien weg te komen van Bornholm!!


Dat was de laatste zin uit de vorige blog. En intussen zijn we dus inderdaad weg uit Bornholm!
Na 9 dagen harde tot zeer harde wind en veel regen brak de 23e september aan met lichte wind en nauwelijks bewolking. Om zo min mogelijk tijd te verliezen zijn we bij het eerste ochtendkrieken vertrokken en verlieten iets na 06:00 de haven van Tejn op Bornholm. De zee was nog wat onrustig, vooral bij het ronden van de noord-oost punt van het eiland, maar naarmate de ochtend vorderde draaide de weinige wind verder naar het zuiden en streek daarmee de nog steeds uit het noordwesten komende golven glad. Al dat wachten was uiteindelijk de moeite waard: de middag was prachtig, blauwe lucht, een heerlijk zonnetje en op zee een temperatuur van 18 graden. En zo naderde we de kust van Rügen bijna in vakantiestemming en toen we uiteindelijk de haven van Schaprode inliepen moesten nog snel de truien uit want daar was het een ongelooflijke 23 graden!


De volgende ochtend begon nevelig toen wij vertrokken voor een werkelijk prachtige tocht langs een deel van Rügen. Een echte slingertocht tussen slikken en schorren, door soms heel nauwe maar goed bebakende vaargeulen. Het zonnetje scheen opnieuw, de wind was wat krachtiger dan de dag ervoor, maar nog steeds zuidelijk, dus aflandig. Het is een prachtig gebied met volop beschermde ankerplekken en vriendelijke haventjes en dorpjes op de verschillende eilanden en we zijn dan ook van plan daar nog eens terug te keren.
Eenmaal tussen de eilanden uit zijn we in een rechte koers door de Mecklenburger Bucht gevaren, recht op de haveningang van Warnemünde af. Dat is nog even uitkijken wat het is er een drukte van jewelste van grote vrachtschepen, ferries, jachten, maar vooral van die etters van rondvaartboten. Ik heb er geen ander woord voor: die jongens denken dat ze het alleenrecht in de havens en vaargeulen hebben, trekken zich van god noch gebod iets aan en irriteren iedereen met hun agressieve en a-sociale gedrag.
Direct na de havenhoofden is aan stuurboord de ingang van de "Alter Strom", een nauw kanaal met aan weerskanten steigers voor rondvaartboten, reddingsdiensten, vissersboten, bruine vloot en als er dan nog ruimte is kunnen er ook nog wat jachten afmeren. We hadden al bijna de hoop opgegeven een plaatsje te vinden en hadden besloten Vaarttuig onder een kraan te parkeren om op zoek te gaan naar een havenmeester. Nou, dat soort acties is de beste trigger om een "gezagsdrager" te alarmeren. We lagen nog niet aan de kant of de havenmeester stond al voor ons om te verbieden daar aan te leggen, maar was vervolgens zo vriendelijk om uit te leggen waar we dan wel konden gaan liggen. Ook dat was een plek waar het verboden was om aan te leggen, maar op zijn gezag hebben we dat toch maar gedaan. 
Een in de buurt liggende zeiler probeerde ons daar nog van te weerhouden met de mededeling dat we te lang waren voor die plek en beslist niet achter de palen mochten uitsteken, maar daar hebben we ons maar niets van aangetrokken. Om de lieve vrede te bewaren, hebben we de Zodiac van de davits gehaald om het uitsteken te beperken, maar dat bleek uiteindelijke ook niet nodig geweest.  
Het eindresultaat: een prachtig plekje in het hartje van de oude haven van Warnemünde met het stadje op slenterafstand op een heerlijke nazomerse middag. We hebben heerlijk door het centrum geslenterd en zijn 's avonds neergestreken op een terras voor een vers visje. 
Alleen jammer dat we vergeten waren dat Duitsers hun visjes mishandelen met een dikke laag paneermeel en vervolgens veel te lang gaar stoken in overjarig frietvet. Eigenlijk niet te eten (we waren gewaarschuwd, zie foto), maar de gebakken aardappeltjes waren ok en de wijn fris.
Na het ontbijt geprofiteerd van de derde mooie dag op rij om in 2 slagen rechtstreeks naar Travemünde te varen waar we om 16:00 uur aankwamen. Toch niet slecht: 346 km zee in 3 dagen.
En mooi op tijd ook nog! We hadden nog net de tijd om met het lokale pontje de Trave over te steken om het centrum van Travemünde te bekijken, maar werden eigenlijk al snel door een beginnende regenbui terug naar de boot gejaagd. Het heeft zo'n beetje de hele avond geregend.


Na een hoognodige tankbeurt zijn we op ons gemak aan de 22 km naar Lübeck begonnen waar we een prachtig plekje in de Hansahaven vonden, opnieuw een oud stukje van de Trave, omgeven door pakhuizen en vlak tegen het centrum. De middag hebben we gebruikt om uitgebreid de toerist te spelen en te shoppen en om opnieuw net op tijd thuis te zijn voor het begon te regenen. Alleen dit keer hield de regen niet op na een uurtje. Het heeft de hele nacht EN de hele zondag non-stop geregend. In plaats van de toeristische wandeling door oud-Lübeck hebben we maar van de nood een deugd gemaakt en de administratie bijgewerkt, mails beantwoord, blog bijgewerkt en gewoon lekker lui geweest.


Morgen beginnen we aan de rest van het traject naar huis. We zijn blij met ons besluit binnendoor te gaan. Het weer in de Duitse Bocht ziet er de komende dagen niet echt lekker uit!!



maandag 20 september 2010

Overpeinzingen bij de route naar huis.

Als je al 7 dagen in dezelfde haven ligt, de wind nog steeds door de bomen masten waait , de regen op het dek klettert en Juliette ziek, zwak en misselijk op de bank ligt (verkouden/griepje), heb je tijd genoeg om de route naar huis voor te bereiden. Voor degenen die dat interessant vinden; hier volgen wat overpeinzingen over de mogelijke routes en de reden waarom wij aan het eind voor de langste kiezen.

Optie 1: de snelste route gaat over zee.
klik op foto om te vergroten

  • Afstand:          745 km
  • Sluizen:               3                    Bedieningen: 8
  • Kruissnelheid: op zee 15 km/uur, in Kieler kanaal: 12 km/uur
  • Vaaruren:          52                  Dieselverbruik: 453 liter
En met "kortste" is ook direct het grootste nadeel benoemd. Want wanneer we bij vertrek 9 dagen in een en dezelfde haven hebben gelegen juist omdat varen over zee niet mogelijk is, is in dit jaargetijde een redelijk grote kans aanwezig dat de weerscondities verderop in de route omslaan en we weer in Warnemünde ?, Kiel ? Cuxhaven?, of welke andere plek dan ook opnieuw vast komen te liggen. En als de condities op de Oostzee al zo zijn, dan is het in de Duitse Bocht en de Waddenzee helemaal uitkijken. De route mag dan het snelste zijn, de datum van aankomst is volstrekt onvoorspelbaar en volledig afhankelijk van gunstige weerscondities.

Optie 2: de optimale route, vaar Oostzee, vermijd de Waddenzee.
klik op foto om te vergroten
  • Afstand:          794 km
  • Sluizen:               7                     Bedieningen: 14
  • Kruissnelheid: op zee 15 km/uur, overige wateren: 12 km/uur
  • Vaaruren:         60,5 uur             Dieselverbruik: 489 liter

En als we dan de Duitse Bocht en de Waddenzee eens uit het verhaal halen??
De Waddenzee kan, de Duitse Bocht helaas niet. Theoretisch is het mogelijk, want er loopt een verbinding van Brunsbüttel (waar het Kielerkanaal eindigt) naar Otterndorf (aan de zuidelijke Elbeoever) via het Hadelner kanaal en de Geeste naar Bremerhaven. Helaas liggen in deze verbindingen een aantal bruggen die niet hoger zijn dan 2,70 meter en onze kruiphoogte is 3,20 meter. We zouden de ramen uit de stuurstand kunnen halen, dan komen we op 2,65 meter, maar in deze weerscondities lijkt ons dat niet wenselijk en zo desperaat zijn we nou ook weer niet.

 
Blijft dus de Duitse Bocht als grootste hinderpaal. Wanneer we dadelijk Bornholm gaan verlaten waait het nog steeds een windkracht 3/4 met vlagen naar 5. Op de Oostzee kun je dat doen, in de Duitse Bocht laat je dat met een motorboot wel uit je lijf. Dus ook hier diezelfde onzekerheid als bij route 1: wanneer is het weer goed genoeg om de Duitse Bocht te nemen?

Optie 3: de lange, comfortable route
klik op foto om te vergroten
  • Afstand:          945 km
  • Sluizen:             25                       Bedieningen: 31
  • Kruissnelheid: op zee, rivieren en Mittelandkanaal 15 km/uur, overige wateren: 12 km/uur
  • Vaaruren:          88,5                   Dieselverbruik: 585 liter

Tja, de zee kunnen we niet helemaal vermijden, we zitten tenslotte op een eiland in de Oostzee en moeten nog naar de Duitse kust. Maar als we die tocht over zee nu eens zo kort mogelijk maken en vervolgens helemaal binnendoor gaan? 20 knopen wind op zee zijn hoogst onaangenaam, vooral dwars, maar in de rivieren en kanalen vormt die windsnelheid voor “Vaarttuig” geen enkel probleem. Wij hebben niet zozeer last van de wind, maar vooral van de golven die daardoor veroorzaakt worden.

 
En daarmee wordt deze route weliswaar lang, maar tevens de meest comfortabele en voorspelbare van de drie opties. Het belangrijkste nadeel van deze route is de schier eindeloze reeks sluizen en de te bedienen bruggen, met als letterlijk hoogtepunt het Hebewerk Lüneburg dat je in een keer 38 meter omhoog tilt. Al die sluizen zijn ook de reden waarom we niet via de turfroute binnendoor naar Groningen gaan maar kiezen voor het Dortmund-Ems kanaal. In dit jaargetijden dien je een telefoonboek bij je te dragen om al die bedieningen in de Turfroute aan te vragen! De sluizen in het Dortmund-Ems kanaal zijn weliswaar groot en lastig, maar het zijn er maar een paar en ze worden 24 uur/dag bediend.
 
DUS: Voorlopig is onze keuze bepaald op optie 3: bij Travemünde naar binnen en vervolgens via de binnenwateren van Duitsland naar Groningen.

 
Maar bij varen weet je het maar nooit! Net zomin als die meteorologen in staat zijn het weer op lange termijn te voorspellen. Mocht nu toch ineens de nazomer uitbreken, dan kan het zijn dat we de route opnieuw onder de loupe nemen en alsnog andere keuzes maken. Maar tegen die tijd zullen we jullie dat laten weten. Eerst maar eens zien weg te komen van Bornholm!!

 

zaterdag 18 september 2010

de Polen zijn vertrokken.....


Keukenopstapjes vliegen bij 27 knopen wind, wisten jullie dat? Tenminste ons opstapje wel. Dat is zo'n handig ding dat we gebruiken als voetensteun, opstapje voor te hoge kades of afstapje voor te lage. Nou ligt hij vast aan het eind van een van de walvasten om te voorkomen dat ie het water inzeilt, al 5 dagen lang.

Toen we hier aankwamen maandag j.l. lag er ook een laag lang houten zeilschip uit Polen met liefst 6 bemanningsleden. Ze waren toen druk bezig met het netjes oprollen van hun zeilen dus wij dachten: die blijven ook de storm uitzitten. Dat hebben ze ook gedaan, tot vanochtend. Ik denk dat de druk van einde vakantie, werk, of gewoon, 6 kerels in zo'n kleine ruimte uiteindelijk te veel werd, want vanochtend waren ze ineens bezig het schip klaar te maken voor vertrek. Ach, het is maar 5 m/s, zei een van de jonge jongens tegen Juliette. Die kapitein belazert de kluit, dacht ik bij mezelf, terwijl het keukenopstapje weer eens over het dek vloog; 27 knopen dus, oftewel 14 m/s oftewel een lekkere 7 Beaufort en dat noemen de Engelsen een "near gale". Weer om binnen te blijven dus, net als de komplete vissersvloot van Tejne.

Maar nee, ze zijn vertrokken. Ik zag ze de haven uitgaan en vervolgens zag ik alleen nog maar de toppen van de 2 masten over de havenhoofden heen en weer zwiepen terwijl ze met de kop in de wind gingen optuigen. Wat later zag ik ze heftig rollend op halve wind naar het zuid-oosten koersen. Ik dacht nog: wacht maar tot jullie uit de luwte van het eiland komen en die volle 40 knopen wind en golven van 3-4 meter hoogte gaan krijgen, zo'n 24 uur lang. Wij hopen dat jullie veilig thuis komen, maar wij blijven lekker liggen!!

Het Hammerhus, Bornholm
En dat gaat nog minstens 2, waarschijnlijk 3 dagen duren. Pas op 21 september geeft de weersverwachting wind beneden 10 knopen. Reken dan nog 1 dag om de zee te laten kalmeren dan zou dat betekenen dat we woensdag 22 september weer kunnen varen.
Negen dagen op Bornholm dus, maar het is zeer de moeite waard. Het eiland kent een perfect bussysteem met lijndiensten naar alle uithoeken dus we gebruiken onze 7-dagen kaart uitbundig. Naar de diverse stadjes, naar het Bornholmse Kunstmuseum, naar bezienswaardigheden zoals het Hammerhus, wandelingen (niet te lang) naar een steengroeve etc. etc. We hebben nog steeds redelijke hoeveelheden zon, alhoewel het gisteren een dag was om snel te vergeten: striemende regen. En als er dan niks meer is, amuseren we ons met gasten zoals aalscholvers die vlak naast de zwemplank opduiken, of meeuwen die op het dak van onze dektent hun visje komen verorberen.

Vandaag hebben we klussendag. Juliette is aan het wassen en ik ben het schip minitieus aan het voorbereiden voor de volgende trip over woelig water. Ondanks alle extra lijnen was bij de laatste trip de Zodiac erin geslaagd z'n fenders eruit te werken en te gaan slingeren. Die heb ik vandaag laten zakken, schoongemaakt, de buitenboordmotor eraf gehaald en op z'n stoel aan de achterreling geplaatst en vervolgens de Zodiac z'n dekkleed aangetrokken, weer opgehesen en met 4 spanbanden klemvast tegen de zwemtrap getrokken. Nou nog iets verzinnen om de bakskist vast te zetten, die was de laatste keer ook gaan schuiven.

Ook hebben we het hele arrangement aan landvasten veranderd en de bimini vastgezet. Verbazingwekkend hoeveel lawaai touw kan maken! Wanneer het schip van de wal wordt geblazen slippen de lijnen iets rond de bolder of strijken lijnen zo strak als vioolsnaren langs de reling. Buiten hoor je niets, maar binnen veroorzaakt dat een laag gekreun en gekerm waar je dus heel slecht van slaapt. Ook het tikken van stangen tegen elkaar of tegen de reling klinkt versterkt door binnen het schip. De remedie: lijnen 4x strak om de bolder draaien alvorens vast te zetten, extra landvasten leggen om krachten te verdelen en losse stangen van de bimini met tie-wraps klemvast zetten. Kijken of we vannacht wel goed slapen!
Last but not least: de navigatie. Even was er paniek op de boot toen ik na een pauze van een jaar PC-Navigo wilde opstarten: geen dongle!! Voor de leek: een (USB) dongle bevat de licentie voor het gebruik van PC-Navigo, een soort van Tom-Tom op het water en uitermate handig om in heel korte tijd een heleboel alternatieven te evalueren voor de thuisreis zoals: bij Lübeck naar binnen of toch door het Kieler kanaal. Hoe ga ik vanuit Cuxhaven binnendoor wanneer het geen weer is om buitenom door de Duitse Bocht te varen? etc. etc. Maar mooi geen PC-Navigo dus, want de dongle was nergens te vinden.
De Helpdesk bracht uitkomst. Na 2 dagen kreeg ik via Internet een versie die ik ook zonder dongle kan opstarten, dus we hoeven onze tocht door de Duitse en Nederlandse binnenwateren niet zonder Navigo te doen!! een hele geruststelling.
Dus ben ik bezig routes uit te zetten voor alle mogelijke alternatieven. Op dinsdag danwel woensdag, met een westenwind danwel oostenwind, door de Wadden of het Küstenkanal, de Turfroute danwel het Dortmund-Ems kanaal.

Merken jullie het?? We komen naar huis!!

donderdag 16 september 2010

Overwinteren op Bornholm??

Nou, overwinteren zal het wel niet worden. Maar het ziet er wel naar uit dat dit de langste "verwaaid" periode uit onze vaarhistorie gaat worden. Aangekomen op 13 september gaat het waarschijnlijk 20/21 september worden voordat we weer verder kunnen.

Het begon al in Karlskrona toen we daar de 12e bleven liggen om de stad te bekijken. De dag ervoor leken de weersverwachtingen nog optimaal om te varen op de 12e of de 13e, maar halverwege de 12e werden die verwachtingen al behoorlijk bijgesteld en natuurlijk niet ten gunste!
Toch vertrokken: de ochtend (06:00) was kil en vochtig maar gelukkig weinig wind en vlakke zee. Gaandeweg trok de westenwind echter aan en draaide naar noord-west, terwijl wij op een zuid-wester koers zaten. Lekker dus: halve wind. Prima voor een zeiler maar minder voor ons. Het weer werd somberder, de buien heftiger en het rollen steeds heviger, geef ons maar wind op kop!
Vier uur uit de kust kregen we zelfs bezoek van een verstekeling die het weer ook maar niks vond. Een grote kwikstaart streek neer op het dek en heeft ons zo'n 3 uur gezelschap gehouden voordat hij weer vertrok. In die tijd was de golfhoogte gestegen tot een meter of meer en moesten we noodgedwongen van onze koers af om te gaan kruisen en het rollen beperkt te houden. De oversteek van de traffic lanes in dit deel van de Oostzee gaf gelukkig weinig problemen, maar toen was het al duidelijk dat we de noordpunt van Bornholm niet gingen halen, laat staan dat we langs de westkust (lager wal!) naar Ronne zouden kunnen varen. We hebben dus een meer comfortable route gekozen naar de noord-oost zijde om vervolgens in de luwte van het eiland naar de haven van Tejn te koersen, volgens de boeken de meest beschutte haven van het eiland.
Overigens: de aankomst in de haven van Tejn deed ons de trip al snel vergeten. We vonden een plaatsje midden tussen de vissersboten en het duurde nog geen 5 minuten of Juul stond met 4 levensgrote en kakelverse schollen in haar handen: met de complimenten van de visafslag!

Wat zijn wij blij niet naar Ronne te zijn gegaan! Vandaag (15 september)  zijn we met de bus van Tejn naar Ronne gegaan en hebben daar de haven eens bekeken. Golven van zo'n 2-3 meter die over de golfbrekers slaan en een zeer onrustige haven. Bij de veerhaven zagen we hoe een sleepboot naar buiten ging  en bijna op z'n kop door de brekers ging. Die kwam na 5 minuten schielijk terug!
Onze haven ligt in de luwte van het eiland beschermd tegen de westenwind die vanacht aantrekt tot windkracht 9 (25 m/s, 40 knopen) en aan de zeekant door een dubbele golfbreker tegen de golven van zo'n 4 (!) meter. Zelfs hier in de luwte meten we al 24 knopen wind en kraken de (dubbele) landvasten op de bolders. Het schip ligt pal west aan de kade, mooi met de kop in de wind, maar die wil nog wel eens draaien naar noordwest en af en toe bijna noord en dan vangt de tent aardig wat wind en worden we met geweld van de kade geblazen.

En de vooruitzichten? Deze wind (kracht 7 - 9) houdt minstens 3 dagen aan, waarna hij zakt naar ca. 15 knopen die 2 dagen aanhoudt. Daarna: niemand durft dat te voorspellen maar het kon nog wel eens even duren. Wij hebben tenminste een weekkaart voor de bus gekocht: het eiland heeft een hoop te bieden!

(Met dank aan de havenmeester wiens WiFi wij mochten gebruiken.)

zondag 12 september 2010

even buiten bereik.......

ALs jullie een tijdje niets van ons horen: morgen vertrekken we uit Zweden richting Bornholm (Denemarken) en zal mijn Zweedse breedband internet verbinding niet meer werken. Om nu voor de paar dagen in Denemarken opnieuw zo'n verbinding te kopen, wordt me iets te duur, dus we wachten daarmee tot we in Duitsland zijn. En daar zit hem nu net de kneep: morgen kunnen we nog net in Bornholm komen, maar de weersverwachtingen voorspellen ons nu dat we daar dan vervolgens minstens 4 dagen vastliggen. Jawel: zware westelijke winden.

En aangezien we nog nooit in Bornholm zijn geweest hebben we juist dit eiland gekozen om vast te liggen, Lijkt ons heerlijk om in weer en wind Bornholm te verkennen per fiets en bus. Nee, niet te voet, dat levert toch problemen op.
Nou we toch bij dit onderwerp zijn aangeland, op veler verzoek bij deze dan maar een Medisch Bulletin.
De patient maakt het uitstekend, is pijn vrij, maar z'n voet wil nog steeds niet. Kortom: gaat niet beter, maar ook niet slechter. We hebben onlangs eens een dagje een auto gehuurd, maar dan merk je toch wel dat de koppeling een probleem oplevert. Beetje met de koppeling spelen met je tenen is er niet bij, gewoon vol de hak erop en omhoog of omlaag, geen nuances. Die motor is ik weet niet hoe vaak afgeslagen.....

Op het moment van schrijven liggen we in Karlskrona, net om de zuid-oost hoek van Zweden. We zijn hier gekomen via een etappe van 100 km vanuit Kalmar en Kalmar hebben we bereikt via een redelijk rustige en korte etappe vanuit Borgholm. Nee, dat is geen tikfout. Borgholm is een stad op het eiland Öland, Bornholm is zelf een (Deens) eiland tussen Zweden en Duitsland.

wandeling op Borgholm
Borgholm was eigenlijk een foutje in de planning (zie vorige blog), maar was toch zeer de moeite waard. De ochtend na aankomst hebben we met prachtig weer (maar stevige wind) op de fiets een eind over de strandweg gefietst die door een eikenbos loopt met prachtige oude bomen. Die tocht werd gestopt doordat we tegen een zwaar beveiligd hek aanreden. Juultje heeft nog geprobeerd binnen te komen door de cijfercode van de haventoiletten in te toetsen, maar helaas, blijkbaar een andere uitbater.....!
Naderhand bleek dit het toegangshek te zijn naar het buitenhuisje van de Zweedse koninklijke familie, helaas, er was niemand thuis.

brug over Kalmarsund
 Na nog de nodige bezienswaardigheden bekeken te hebben, hebben we gebruik gemaakt van de vaak voorkomende namiddag luwte in de wind en hebben 20 km pal naast de kustlijn van Öland gevaren om vervolgens met een wijde boog om een aantal ondieptes de oversteek naar Kalmar te maken, bijna evenwijdig aan de 6 km lange brug die het eiland met Zweden verbindt. Het laatste stukje naar de haven was nog even ruig omdat we weer dwars op wind en golven moesten en in dit stuk van de Kalmarsund staat dankzij die krachtige zuidenwind en talloze ondieptes (de vaargeul is slechts 80 meter breed) ook nog eens nogal wat stroming. In de havenkom zelf werden we begroet door een ballet van daar gemeerde schepen. Werkelijk alles bewoog en of rolde door de golfslag die zo de haven in komt. Gelukkig vonden we helemaal achterin nog een plek waar we ook nog eens met de boeg op de golfrichting konden liggen, maar we wilden wel van het schip af. Wij worden eerder zeeziek van rollen in een haven dan van rollen tijdens het varen!!

Kalmar-Gamla Stan
Donderdag 9 september hebben we gebruikt om de stad te verkennen en wat klusjes aan boord te doen. Erg leuke stad met een actief uitgaansleven (studenten, wat wil je), dus veel cafeetjes en restaurants. Wederom een prachtige dag, maar de wind was zo mogelijk nog krachtiger dan de dag ervoor dus het ballet in de haven ging gewoon door. Vrijdag had eveneens veel wind, maar bovendien veel regen, dus we hebben een auto gehuurd en zijn het binnenland ingetrokken. Kalmar ligt nl. op de rand van een gebied dat bekent staat als het "Kingdom of Crystal" ook wel "de glas driehoek" genaamd. In een gebied van 80 bij 50 km liggen een tiental glasoven(tje)s en individuele glaskunstenaars die de mooiste dingen maken. Natuurlijk heb je ook hier de "Leerdammer" met z'n wijnglazen, maar over het algemeen vindt je veel kunstzinnige en mooie dingen tot en met complete abstracte beeldende kunst in glas. Helaas niet te betalen maar 'n welbestede dag.

Zaterdag 11 september was dan de eerste dag dat de wind zover was gaan liggen dat het ballet was gestopt en we onze neus weer buiten de haven durfden te steken. En dat eigenlijk alleen nog maar omdat ik wist dat we de hele reis (80 km) over zee de zuidenwind (ca. 10-15 knopen)op kop zouden hebben en we het laatste westelijke stuk (20 km) in de beschutting van de eilanden konden varen.
En zo kwam het gelukkig ook uit. Ik weet niet of onze tolerantie t.o.v. stampen is toegenomen of dat het werkelijk meeviel, maar op dit soort lange trajecten (72 km op een koers) waar de autopilot het meeste werk doet met een golfhoogte van 1-1,5 mtr. hebben we zelfs moeite om wakker te blijven terwijl het buiswater tot op de tent klettert. Zo zie je maar weer: alles went!
Het enige dat ons benauwde was een steeds slechter wordend zicht. Nog net geen mist maar wel een grauwsluier die af en toe het zicht beperkte tot zo'n 200 meter. Gelukkig zonder ongelukken bereikten we Karlskrona en ook hier hadden we de plekken voor het uitzoeken. En we lagen nog niet of het begon te regenen en liep het zicht terug tot praktisch niks: perfecte timing dus!
veilig in Karlskrona (made by Damen!!)
Vandaag, zondag was eigenlijk een prima vaardag, maar we hadden geen zin. Karlskrona is een mooie stad met heel veel geschiedenis en interessante plekjes dus we zijn gebleven en met de fietsjes de stad ingetrokken. Het zonnetje scheen weer, de temperatuur liep op tot tegen de 20 graden, weinig wind dus een prima dag om............... het museum in te gaan, in dit geval het Marine museum. Ouderen onder ons herinneren zich nog vast wel het duikboot incident in de zweedse wateren tijdens de Koude Oorlog. Nou dat was dus o.a. in Karlskrona. Dat gedoe heeft weken geduurd en heeft uiteindelijk 1 gestrande (russische) onderzeeër opgeleverd. Het Zweedse oorlogschip dat de bemanning aan boord heeft genomen is acuut tot museumstuk verheven en ligt hier dus ook.

En nu bereiden we ons voor op de lange trip van morgen: Karlskrona - Bornholm, 140 km. non-stop over volle zee. De windverwachting is gunstig, het regent en dan is de wind meestal zwak. We starten om 6 uur (half uur voor zonsopgang) en verwachten om 17:00 uur in Bornholm te zijn. Tegen die tijd gaat de wind aanwakkeren en volgens verwachting is die dinsdagochtend zo'n 30 knopen, oftewel windkracht 7........!

dinsdag 7 september 2010

op de woelige baren.

Je kunt niet altijd maar in een haven blijven liggen en hopen dat de wind afneemt!
Dat dat dan vervolgens onverwachte bestemmingen oplevert hebben we vandaag gemerkt......

Maar laat ik bij het begin beginnen. De vorige blog sloot ik af met de mededeling dat we eerst maar eens wat mijlen zouden gaan maken om de verloren tijd in Trosa goed te maken. Nou, dat hebben we dan ook gedaan. Zaterdag begonnen we redelijk op tijd, zo rond 08:00. Met ontbijt op de brug begonnen we een prachtige tocht door de scheren. De wind was nog steeds redelijk stevig en daar waar we af en toe de beschutting van de eilanden kwijt raakten kon je dat ook merken aan de deining, maar dat waren maar korte stukjes en prima te hebben.
scheren in St. Anna archipel
Vanwege dat voortdurende geslinger en de constant wisselende uitzichten vloog deze verder zonnige dag in de prachtige St. Anna archipel om. Om 17:00 uur en 103 km verder legden we aan in het haventje van Fyrudden, waar we nog net op tijd waren om 400 liter diesel te tanken. Rond die tijd was er nog volop leven in de haven met een bus toeristen die stonden te borrelen, maar 2 uur later was de bus weg en was de haven uitgestorven, Tja, het seizoen is definitief voorbij.......

De dag erna, zondag, was nog mooier, qua weer dan. De wind was nog verder afgenomen en de dag begon zonnig en dat leverde rustig varen op. Helaas, het landschap is langzaam aan het veranderen. De scherenarchipel loopt op z'n eindje en we moeten steeds meer stukken over open zee varen. Er zijn nog wel eilandjes, maar die liggen in ondieptegebieden waar je maar beter uit kunt blijven. Je gaat daar dus met een grote boog omheen, tenzij je in een van de haventjes moet zijn waar je dan middels een meestal, nauwe, bebakende vaargeul naar toe kunt. Saai dus, zoals Juliette zegt. Er valt weinig te zien en de autopilot doet het meeste werk, dus dan ga je maar een Sudoku puzzel doen!!!
"saaie" zeegezichten
Later in de middag stak de wind weer wat op en dat deed ons besluiten om de uitgezochte ankerplek toch maar niet te gebruiken. Mooi plekje, daar niet van, maar te krap om lekker achter het anker te zwaaien. Dat zien we vaker in havenboeken en -pilots. Mooie plekken maar alleen geschikt voor kleine bootjes en de zweedse manier van ankeren: aan de rotsen dus en vastleggen met je hekanker. Niks geen gezwaai!
Dus de knoop maar doorgehakt en nog 1 uur verder gevaren naar Oskarshamn. Emiel, de havenmeester van Italiaanse herkomst, stond ons al op te wachten met z'n bonnenboekje. Het seizoen mag dan voorbij zijn, betaald moet er worden! Maar voor 130 kronen (zo'n 14 euro) krijg je ook wat! Volgens Emiel lagen we eerste rang, we kregen de beschikking over perfecte schone douches en toiletten en..... 2 wasmachines en drogers die we vervolgens van 's avonds laat tot de volgende middag uitgebreid voor ons hebben laten werken. Heerlijk is dat, zo'n lege haven waar je met geen mens rekening hoeft te houden!
lege gastenhaven in Oskarshamn
De volgende dag hebben we Oskarshamn uitvoerig bekeken per fiets. Wandelen is nog steeds niet mijn ding, maar fietsen gaat prima. Het voordeel is dat je je actieradius ook flink uitbreidt en je dus veel meer ziet.
Dat stopte Juliette overigens niet om die middag haar verkenning van het centrum te voet voort te zetten en stevig te scoren tijdens de jaarlijkse uitverkoop. En ik was blij een geldig excuus te hebben niet mee te gaan op dit soort rugbrekende slentertochten!!!

Vandaag hebben we lang getwijfeld of we nu wel of niet zouden gaan. Het was zo'n randgeval, windverwachtingen van zo'n 12-15 knopen uit het oosten terwijl we een bijna zuidelijke koers moeten varen. Uiteindelijk besloten toch te vertrekken naar Kalmar, maar pas later op de dag, aangezien dan de wind wat zou afnemen.
We hadden het eigenlijk wel kunnen weten als je in de haven al 17 knopen meet, maar na een week Trosa wilden we niet opnieuw blijven liggen. Dus om half een gingen de lijnen los. Het eerste half uur uit de haven was een oost-zuidoost traject en dat viel nog wel mee: lekker wiebelen maar niet oncomfortabel. Daarna doken we weer tussen de eilanden voor een beschutte tocht van 1,5 uur. Werkelijk een prachtig sluitstuk van de tochten door de scheren. Veel kruip door, sluip door paadjes van amper schipsbreedte en stapvoets gezoek naar voldoende diepte, maar prachtige uitzichten en hier en daar mensen die zich duidelijk afvroegen wat die rare hollanders hier nog deden.
Maar toen moesten we eruit, de zee op. De windmeter had intussen al 27 knopen laten zien, maar met 7 knopen eigen snelheid is dat 20 knopen echte wind, pal op kop. Dat werd dus stampen met stevige sproeizeeën: tot over de bovenkant van de tent!! Na zo'n 20 minuten wijzigden we de koers naar bijna zuid waardoor we de wind en golven dwars kregen: slecht idee!! Dat hielden we nog geen 2 minuten vol, zo gingen we aan het rollen. We hebben elkaar eens aangekeken en besloten dat dit niet leuk was, dus we hebben de koers weer pal oost gemaakt, recht op het eiland Öland af. Na zo'n 12 km stampen kwamen we in de luwte van het eiland en zo'n 500 mtr voor de kust zijn we zuidwaarts gaan varen en van het ene moment op het andere is alles weer normaal! Rustige wind, vlak water, alsof je je die ruwe zee van zo even maar hebt ingebeeld!
En zo zijn we dus niet in Kalmar, onze oorspronkelijke bestemming aan de westkust, terecht gekomen, maar in Borgholm, aan de tegenoverliggende kust van het eiland Öland. Ook mooi en morgen is er weer een dag, toch? Eerst gaan we morgen Borgholm en omgeving verkennen en wederom later in de middag doen we de resterende 30 kilometer naar Kalmar. De wind is nog steeds 12-15 knopen uit het oosten, dus we blijven in de luwte van het eiland om op het smalste stuk (6 km) weer over te steken naar het vasteland met de wind pal in de rug: lekker surfen!!

vrijdag 3 september 2010

Wachten in Trosa

Had ik vorig jaar ook niet zoiets dergelijks in een blog??
Hoe dan ook, na Södertälje hebben we een nachtje in de heerlijke zweedse natuur geankerd om vervolgens op zondag met het mooiste weer van de wereld naar Trosa te varen. Trosa, waar we moesten zijn vanwege ons afscheid van de Adagio en omdat zwager Jaap een pakje had verstuurd met daarin de vervanger van mijn verlopen creditcard. Maandag, dinsdag en ook woensdag waren prachtige dagen. Volop zon en praktisch windstil. kortom het meest geschikte weer om naar Gotland te varen.

Gotland is een groot eiland zo'n 90 km. voor de oostkust van Zweden en naar het schijnt zeer bezienswaardig. Aangezien we toch naar het zuiden gaan kunnen we een kleine omweg maken om te kijken of dat waar is.
Maar er is ook een tweede reden om dat te doen. Ze schijnen daar speciale belastingregels te hanteren waardoor de prijs van de diesel uitkomt op 9 kronen. En daar waar hij overal elders meer dan 14 kronen kost is dat een voordeeltje dat we niet kunnen laten liggen. Zeker niet omdat we zo'n 450 liter nodig hebben!! De belastingregels schijnen te gelden voor schepen langer dan 12 meter en breder dan 4 meter en laat Vaarttuig daar nu keurig aan voldoen!!
Er is maar een probleem: vanuit Trosa, is de route naar Gotland 216 km lang. De route die je dan volgt gaat zoveel mogelijk tussen de scheren door, tot het smalste punt tussen het vasteland en Gotland en vervolgens vaar je dan pal oost 96 km over zee naar Visby, de hoofdstad van het eiland. Maar met dat prachtige weer kan het ook anders!! Dus ik ben weer aan de kaart gaan zitten en heb vervolgens hetzelfde recept toegepast als bij de oversteek uit Finland. Een rechte lijn vanuit Trosa naar Visby en vervolgens de route fijngeslepen rond eilanden en ondieptes. Resultaat: 146 km waarvan 136 in een rechte lijn naar Visby over zee. Of we nou 8 of 12 uur op die zee zitten, zolang wind en golven ideaal zijn maakt dat weinig uit. Maar dan moet wel dat pakje komen....
Op maandag afscheid genomen van Adagio met een etentje bij de lokale Griek. Geen pakje.
Op dinsdag de Adagio uitgewuifd. Een beetje rondgeslenterd want lopen gaat niet echt goed. Geen pakje.
Op woensdag (37-jarige trouwdag!) lekker gelunched bij Bomans. Bovendien was dit de laatste mooie dag met mogelijkheid om naar Gotland te varen. Echter: nog steeds geen pakje.
eeuwenoude runen, zo in de berg...
Op donderdag eerst tegen de keiharde noordenwind (18 knopen) in naar een dorpje gefietst 8 km. ten noorden van Trosa. Onderweg eeuwenoude runen bekeken die gewoon in de rots langs de weg gehakt zijn. Dat pakje kan ons niet meer schelen, we kunnen nu toch niet weg. En ja natuurlijk: thuis gekomen van de fietstocht gaat de telefoon en de juffrouw van de receptie van Bomans meldt: uw pakje is aangekomen!!!
eindelijk: het pakje
Nou: Jaap had het niet bij de creditcard en de DVD van Sail Amsterdam gelaten. In het pakje zaten ook nog een aantal andere DVD's plus een dikke stapel tijdschriften en ......kranten!!!  De rest van de verwaaide en regenachtige dag hebben we doorgebracht met het uitpluizen van de kranten en hebben genoten van het kleinzielig gesteggel in en tussen de politieke partijen. Geen wonder dat je in Zweden nooit iets over Nederland hoort, dat gelooft toch niemand! Tijd om te emigreren misschien?.....

En vandaag is het vrijdag. Vanochtend was de wind nog harder dan gisteren en moesten we het regenzeiltje over het achterdek afbreken om te voorkomen dat het weer kapot waait. Aan verwaaid liggen zijn we gewend, dat is toch relaxter dan het wachten op een pakje dat maar niet wil komen. De verwachtingen voor morgen zijn beter en ook zondag en maandag zien er goed uit. Echter, het zijn niet de condities om naar Gotland te varen, dus ik ben bang dat dat eiland en zijn goedkope diesel moet wachten tot een ander jaar. Maar er is gelukkig nog genoeg ander moois te zien tussen Trosa en de zuidpunt van Zweden. Morgen zullen we vroeg vertrekken, eerst maar eens wat verloren tijd inhalen en wat mijlen maken door bekend gebied.
Tot de volgende keer!

zaterdag 28 augustus 2010

Medische zorg in Södertälje

Uppsala was erg interessant. Een mooie stad waar de historie van afdruipt. Bijna letterlijk. Dit land heeft geen oorlogen, en de daarmee gepaard gaande vernielingen, gekend sinds de invasies door Denen en Russen in de 17e eeuw. Dus sinds die tijd zijn in ieder geval de stenen gebouwen grotendeels gespaard gebleven. Mits goed onderhouden staan die daar nog steeds en hebben vaak nog grotendeels hun originele indeling.
Anatomisch theater, Uppsala
En zo kun je dus in Uppsala de kathedraal bewonderen maar ook het Gustavianum, het universiteitsmuseum. Kennen jullie het schilderij van Rembrandt "de anatomische les"? Nou, zoiets deden ze hier ook tot lering en vermaak, letterlijk. Het originele theater waarin dat gedaan werd, een cirkelvormig uiterst steil amfitheater dat plaats bood aan zo'n 200 staande (en deels betalende!) bezoekers, bestaat nog steeds direct onder de koepel van dit gebouw. Nee, geen reconstructie, het origineel. Gewoon, sinds die tijd goed onderhouden. Er worden weliswaar al eeuwen geen geëxecuteerde misdadigers meer ontleed maar het is daar, het op een na oudste anatomisch theater (Leiden had/heeft? de oudste).
Uppsala is ook gezellig, een echte studentenstad vol met fietsen en jongelui uit 70(!!) landen. We hebben de zondag lekker door de stad gezworven, te fiets en te voet en veel gezien.
Maandag zijn we weer vertrokken. Na een telefoontje werd de draaibrug in het riviertje keurig op bestelling gedraaid en gingen we op weg naar Skokloster, even onder Uppsala.
Skokloster
Zelfde verhaal: een enorm kasteel in originele staat. Grotendeels doordat de stichter en originele bewoner (ene Gustav Wrangler, maarschalk en admiraal) in zijn testament had bepaald dat Skokloster en al zijn verzamelingen bewaard moesten blijven om te getuigen van zijn grootheid. Een bescheiden man dus, maar het werkt wel! Alles origineel, kroonluchters die nog steeds hangen waar ze nieuw zijn opgehangen zo'n 400 jaar geleden, net zoals het (leren!) behang en de nederlandse wandtapijten.
Balzaal Skokloster
Ook origineel is de grote balzaal. Het enige probleem daarmee is dat die nog niet af was toen Wrangler stierf.  Uit angst niet meer betaald te worden zijn de werklieden weggelopen met achterlating van hun gereedschappen. Die ligger er nog steeds.......
Vanuit Skokloster hebben we een schuilplaats gezocht in een klein haventje tussen 2 eilandjes. Regen en veel wind gedurende de nacht.

Vaarttuig en Adagio voor Gripsholm
Met nog redelijk wat wind zijn we de volgende ochtend vertrokken naar Mariefred, weer zo'n plaats met veel historische erfenis, dit keer in de vorm van het koninklijk paleis Gripsholm. Het haventje ligt er recht tegenover, dus vanaf de steiger heb je een prachtig uitzicht op het slot (andersom trouwens ook....).
Op dinsdag hebben we eerst onze voorrraden op peil gebracht in afwachting van de "Adagio" die de volgende ochtend zou arriveren en die woensdag hebben we gezamenlijk het slot uitgebreid bezichtigd.
Die woensdag begon echter wat minder. Bij het opstaan merkte Herman dat zijn linkervoet niet meer echt wilde meedoen. Pijn in heup en bil en een klapvoetje en lopen als een gans met platvoeten. Die dag hebben we geprobeerd dat te negeren (gaat wel over) maar ook op donderdag hield die situatie aan. Lopen ging niet echt lekker, dus maar wat gefietst in Stellarholmen waar we onvrijwillig gestrand waren door een defecte draaibrug. Op advies van Ab, een van onze blogvolgers tevens orthopeed, hebben we de volgende dag, gisteren dus, koers gezet richting grote stad om me te melden bij een ziekenhuis voor nader onderzoek. De afdeling Orthopedie kon me echt niet hebben, maar na 5 uur rondhangen op de EHBO en eerste onderzoek door een co-assistent kwam dan toch een orthopeed naar beneden. Disc-hernia tussen 4e en 5e wervel was z'n oordeel. Maar niet ernstig genoeg voor behandeling in Zweden, haastte hij zich daaraan toe te voegen. Alsof ik daar op uit ben.......
Maar goed, we zitten er wel mee. Ik ben volledig ambulant, lig niet plat, geen pijn of pijnstillers alleen een wiebelig been en een klapvoet. Volgens Ab geneest 70% van de hernia's binnen 6 weken dus we kijken het nog even aan. Eind volgende week zijn we in de buurt van Skvasta, het vliegveld waar Ryanair op vliegt vanuit Eindhoven en beoordelen we de situatie opnieuw.
En de korte termijn plannen? Liggend achter de sluis van Södertälje liggen we alweer op zout water en gaan we rustig aan naar het zuiden. We gaan nog naar Trosa, Nyköping en misschien ook nog naar Oxelosund om afscheid te nemen van "Adagio". Daarna zijn we weer alleen en begint de terugreis pas echt.

zaterdag 21 augustus 2010

Regen in Uppsala.

De zomer hebben we dus echt in Finland achtergelaten!
Op dit moment klettert het van de regen. De wind is matig maar is de laatste dagen ook stevig geweest; constant uit het westen en het bracht de ene na de andere depressie mee.
Maar hoe zijn we in Uppsala terecht gekomen??
Zoals in de vorige blog vermeld hebben we na de oversteek uit Finland een rustdag genomen in Kapellskär, de plaats waar veel van de grote veerboten aanmeren en vertrekken voorzover ze niet doorgaan naar Stockholm.
weerzien met Adagio
Na die rustdag met een lange wandeling door het natuurgebied Riddersholm zijn we doorgevaren naar het eiland Rindö, vlakbij Vaxholm. Door hebben we opnieuw de Adagio ontmoet, een in Nederland gebouwd schip onder Amerikaanse vlag, met aan boord Tim en Susan. Met hen zijn we vorig jaar ook veel opgetrokken tijdens onze tocht door het Gota Kanaal en dit voorjaar heb ik met Tim de reis rond Kaap Hoorn gemaakt aan boord van de bark Europa. Het was een hartelijk weerzien en na een dagje winkelen in Vaxholm zijn we gezamenlijk doorgevaren naar Stockholm. Vaarttuig weer in de Wasa haven, Adagio, met haar lengte van bijna 15 meter kan daar niet in en lag wat verderop tussen de toerboten en de bruine vloot.
Stockholm geeft ons een warm gevoel, we voelen ons echt thuis in die stad. Groot genoeg om veel faciliteiten te hebben, klein genoeg om beloopbaar, kneuterig en veilig te blijven. We hebben de volgende dag dus besteedt om op ons gemak de bus te nemen, te lunchen in Östermalms Saluhal, door Gamla Stan te slenteren en daar mijn favoriete SF boekwinkel te bezoeken en als laatste natuurlijk een bezoekje aan NK, het grote luxe warenhuis in het centrum van de stad, vermoeiend dagje dus!
Maar er is nog zoveel te zien in Zweden! Direct achter (ten westen van) Stockholm beginnen de Mälaren, een gigantisch merengebied en het centrum van de ontwikkeling van Zweden. Hier vindt je de opgravingen van de Viking nederzettingen van waaruit ze hun plunder- en handelstochten naar de rest van Europa ondernamen. Hier begon de ijzerindustrie voor Zweden en hier in Uppsala ligt de oudste Universiteit van het land. De Mälaren zelf is een indrukwekkend vaargebied met brede wateren en grote eilanden. Niet zoals het Saimaa meer in Finland dat nog het meeste lijkt op een scherengebied in zoet water, maar meer als de Müritz in Duitsland. De eilanden hebben veel minder dennebomen en heel veel loofbomen, geen jonge 5 jaar geleden geplante sprietjes, maar eeuwenoude joekels van eiken, beuken, kastanjes en lindebomen. Zo oud dat ze het zelfs de moeite waard vinden om de stammen van gestorven bomen te conserveren en gewoon in een park te laten staan: natuurlijke monumenten.
Na een dag Stockholm zijn wij dus richting Mälaren vertrokken terwijl Tim en Susan nog een dagje van Stockholm genoten.
Stora Gatan - Sigtuna
Stockholm verlaat je via de Carl-Johan Slussen (verval 1 mtr) en dat brengt je eigenlijk direct op de Mälaren waar we op ons gemak naar Sigtuna gevaren zijn, de op een na oudste stad in Zweden. Helaas is ook die stad een keer totaal platgebrand in een van de vele oorlogen met de Russen en de Denen, dus het stadsbeeld is 18e eeuwse houten huizen op een stratenplan dat teruggaat naar de vroege tijd van de Vikingen nederzettingen. Ook zijn er nog de ruines van een 3-tal middeleeuwse kerken die de moeite van het bekijken waard zijn.
Na een onrustige nacht met veel wind hebben we vanochtend Sigtuna weer verlaten en hebben onze tocht naar Uppsala weer voortgezet. Voor het laatste traject verlaat je het meer en zet je de reis voort over de Fyrisån, een rivier(tje) dat ons erg deed denken aan de Vecht; langzaam slingerend, smal, af en toe een brug die open moet en prachtige huizen op de oevers. Niet zoveel als aan de Vecht, maar toch.
En nu dus Uppsala. Het eerste dat we hoorden toen we aanlegden was: kijk, een Nederlandse boot! van 2 fietsers aan de overkant.  De harde regen weerhoudt ons om de stad in te gaan, dus dat moet tot morgen wachten maar blijkbaar zijn we niet de enige Nederlanders in de stad.
Mogelijk dat de Adagio ook deze kant op komt, maar anders ontmoeten we haar later deze week weer op het meer.

maandag 16 augustus 2010

Aankomst in Zweden.

We zijn er nog steeds!!!
Maar het was me het tochtje wel. En de 5 dagen wachten in Hamina zijn alleszins de moeite waard gebleken.
Die donderdagochtend ging de wekker om 04:00 uur en om 04:30 gingen de lijnen los in het halfduister. Voor het eerst dit jaar met de navigatieverlichting aan op weg naar een steiger aan de zuidzijde van de stad om de septictank te legen en de watertank te vullen, maar om 05:00 uur gingen de lijnen opnieuw los en het gas open om pas 14 uur later en 177 km verder weer dicht te gaan.
De weerscondities waren zo goed dat ik ver naar het zuiden durfde te gaan om geen kronkelroutes tussen de eilanden te varen maar een rechte route over zee. Want - het goede nieuws - de autopilot werkt!!
5 km buiten Hamina hebben we onze deviatietabel correctie rondjes gedraaid en verdomd, de eerste keer goed! Vervolgens konden we de autopilot gebruiken en dat geeft een hoop rust. Je hoeft niet achter het stuur te blijven zitten om constant te corrigeren, maar kunt rondlopen, kaart bekijken, koffie drinken, naar de WC gaan etc. Zolang er maar iemand op de uitkijk is en eventueel kan ingrijpen mocht er iets mis gaan.
Maar dat is niet gebeurd, in geen van die drie dagen!

De eerste dag eindigde 35 km west van Helsinki in een kleine natuurhaven met minimale faciliteiten. Met de boeg aanleggen aan een steiger en het hekanker uit om je recht te houden. Prachtig eilandje, midden tussen de Finnen. Ze hebben ons geholpen met vastmaken, maar verder trekken ze zich weer terug op zichzelf.
De tweede dag een korte etappe, slechts 10 uur en 130 km en die bracht ons bij Kasnäs, zo'n beetje aan de uiterste zuid-west punt van Finland. Hier hebben we getankt en vroeg naar bed. Er was wel een probleempje: ergens had ik me vergist, want de resterende route bleek ineens 224 km te zijn. Dus ik ben er nog eens voor gaan zitten, heb de lineaal gepakt en een rechte lijn getrokken van Kasnäs naar Kapellskär in Zweden en vervolgens kleine omwegen gepland rond obstakels en ondieptes. Dit leverde 24 km routewinst op en aangezien het weer ging meewerken (lekkere rugwind van zo'n 5-6 knopen) durfde we het aan om een traject van 180 km over zee te gaan. In feite hadden we geen keus want op zaterdag zou het weer omslaan met west-noordwesten winden van 20 knopen en meer.
Zo gezegd zo gedaan. Opnieuw om 04:00 de wekker en om 04:30 tussen de hekboeien door de haven uit gemanoevreerd en onze weg gezocht via GPS en verlichtte boeien. Speciale ervaring hoor! En opnieuw bewees de autopilot z'n diensten door ons scherp als een scheermes op de route te houden zodat wij in alle rust  konden uitkijken naar obstakels.
Om 05:15 kwam de zon boven de horizon en om 06:00 draaiden we tussen de laatste eilanden uit de volle zee op. Om de dag niet te lang te maken hebben we wat extra gas gegeven en met zo'n 8 knopen (14-15 km/uur) begonnen we aan het lange traject richting Zweden.
Op deze manier omzeil je de kronkelpaadjes van de Åland eilanden en dat scheelt kilometers! Geen gebruikelijke route en we hebben dan ook op het hele traject minder dan 10 schepen gezien. Onze route viel blijkbaar wel op op de raderschermen van de Finse Kustwacht, want halverwege dook als uit het niets een schip achter ons op dat met zo'n 40 km/uur linea-recta op ons afstoof, op zo'n 10 mtr afstand naast ons kwam liggen voor een paar minuten (niemand te zien, geen marifooncontact), vervolgens weer ronddraaide en terugstoof naar waar die vandaan kwam. Leuk ritje voor de jongens.

Door de constant hogere snelheid en het slim afsnijden van bochtjes, hebben we uiteindelijk 197 km gedaan in 14 uur. Het tijdsverschil tussen Finland en Zweden hielp ook nog een handje en zo zaten we 's avonds om 18:30 (zweedse tijd) aan een pilsje op het achterdek en hadden we een praatje met de 2 buren.
Kijk: dat is nou het verschil tussen Finnen en Zweden! Alhoewel ik wel vind dat ze hun gastvrijheid wat overdrijven. Ze hoeven dat Gasthavenbord nu ook weer niet in onze huiskamer te plaatsen!

Na een heerlijke nachtrust werden we zondagochtend wakker met een forse noordenwind op de kop. 25 knopen hebben we gemeten. Dus we hebben er een rustige dag van gemaakt met een lekkere wandeling in het natuurgebied Riddersholm waar dit haventje midden in ligt.

Vanmiddag varen we verder richting Stockholm. We hebben een rendez-vous met de Adagio!
Maar daarover meer in de volgende keer.

woensdag 11 augustus 2010

Vertrek uit Hamina.

Dit is ons uitzicht van de laatste 5 dagen geweest.
Zaterdag 7 augustus kwamen we aan deze steiger terecht omdat de havens aan de zuidkant van de stad tjokkevol waren en de havens aan de noordkant ook vol, maar vooral te klein waren om ons te kunnen hebben. En dus kwamen we hier terecht. Wel lekker dicht bij het centrum, maar feitelijk in een afbraakbuurtje waar we dagelijks bezoek krijgen van oude mannetjes met hengels, haastige automobilisten die hier hun geurvlaggen komen uitzetten tegen bomen, trafohuisjes en bouwvallen en nozems met brommers die tegen elkaar komen schreeuwen over het lawaai heen van hun opgevoerde motertjes.
Maar ook de stiekeme rokers, de afspraakjes die eigenlijk niet gezien mogen worden en, elke dag, 2 praatmeisjes die op het steigertje achter "Vaarttuig" plaatsnemen en daar eindeloos lang praten en giebelen (zie de fietsen).
En niemand, maar dan ook niemand wisselt een woord met je. Zelfs als wij het initiatief nemen komt er geen boe of ba uit en zijn ze zo snel mogelijk verdwenen. Eenzaam volkje, die Finnen.

Maar we gaan dit allemaal verlaten! 5 dagen lang hebben we eigenlijk prima weer gehad qua temperatuur. Wel af en toe een onweers- of regenbui, maar vooral veel wind. De ene dag is het 17 knopen, de andere is het 23 knopen, maar onveranderlijk uit het zuidwesten. Dat betekent wind van zee en als wij 23 knopen meten op een beschutte plaats 4 km. landinwaarts, dan is die 10 km uit de kust toch al gauw 30 knopen en meer. Oftewel windkracht 7 met bijbehorende golfhoogte schuin op de kop, dus stampen en rollen.
Maar morgen is het gedaan! Terwijl ik dit schrijf is de wind aan het draaien en afnemen. Vanacht gaat hij door het zuiden naar het oosten en dat gaat gepaard met een bijna windstille periode van een paar uur. Wij staan dus om 04:00 uur op om bij het krieken van de dag te vertrekken. De zee zal nog wel even nodig hebben om te kalmeren. maar zeker aan het begin hebben we nog wat uitwijkmogelijkheden tussen de eilanden. De redelijk rustige oostenwind die daarna volgt zal de zee glad moeten strijken en dan kunnen we met de wind in de rug zo snel mogelijk richting Zweden varen. 524 km te gaan!

Dit is mijn "werkkamer" van de laatste paar dagen, waar we de weersontwikkelingen nauwlettend in de gaten hebben gehouden. De vaste boordcomputer heeft 2 schermen: 1 daglichtscherm met touch screen op de stuurstand, de andere is de TV met toetsenbord en muis in de salon. Beide geven hetzelfde beeld, maar deze opstelling is veel comfortabeler om elke dag de route uit te zetten. De route terug naar Zweden telt meer dan 200 routepunten tussen al die eilanden door en die moeten wel allemaal ingebracht worden!

Het voordeel van een route die helemaal vast ligt in de computer is dat het navigatieprogramma je constant informeert over de afwijking van de koers en de te sturen koers om dat te corrigeren. Als je dan een autopilot hebt, hoef je die koers maar in te geven en je hebt er geen kind meer aan. Het grote probleem van de laatste paar weken is nu echter dat het zogeheten fluxgate kompas van onze autopilot de geest heeft gegeven en we dus handmatig moeten sturen. En dat is redelijk inspannend op lange trajecten!
Ik had dus een nieuw kompas laten komen uit Nederland, maar ook dat vertoont fratsen en we hebben het vermoeden dat het een combinatie van kompas en plaats van het kompas aan de mast is. En dat is nog variabel ook want op die plaats aan de mast heeft het vorig kompas een tijdlang goed gefunctioneerd. Maar ja, een stalen schip laat zich makkelijk magnetiseren, zeker op deze hoogtes en zeker in een gebied waar de kaart vol staat met gebieden met magnetische afwijkingen (veel ijzer in de bodem).
Het nieuwe kompas heeft dus een nieuwe plaats gekregen. Zover mogelijk weg van de stalen massa van het schip en weg van de motor en elektronica die ook magnetische velden teweeg brengen. Testen aan de steiger zien er perfect uit, maar zal het ook werken op zee????? Morgen zullen we het weten.

De rest van de week gaan we lange dagen maken. De periode van oostenwind duurt minder dan 3 dagen en in die tijd proberen we zo ver mogelijk te komen voordat we opnieuw vast komen te liggen door harde westenwind. Hopelijk halen we Zweden, want mijn Fin's internet abonnement loopt af op 15 augustus!