Van Bodrum naar Kas

Ravine Cove

De vorige keer lieten we jullie achter in de prachtige baai van Serçe Limani. Een baai die we hadden opgezocht om een winderig weekend door te komen. Toen we echter op zondag wakker werden, bleek de wind alweer te zijn gaan liggen en zagen de voorspellingen voor die dag er prima uit, terwijl die voor maandag juist wat slechter waren.

Dus niet gedraald: de mooring los gemaakt en vertrokken richting Göçek. 

ontmoeting in het bos

Echter niet met de bedoeling daar al naar toe te gaan, maar om daar vlak voor in een grote baai, Skopea Limani, wederom een ankerplaats te zoeken.

Die vonden we 83,5 km en 7 uur later bij een heel klein strandje in een nauw baaitje. Heel toepasselijk heet dat baaitje "Ravine Cove" omdat achter dat strandje een heel nauwe kloof de berg in voert.

Ik heb het schip domweg het strand opgevaren terwijl we de lijn van het achteranker vierden. Toen met het bootje het strand op met een lange lijn en vervolgens lig je heerlijk stabiel. Er is geen zeilboot die je dat nadoet omdat die met hun lange kiel al veel eerder vastzitten.

Het werd een heerlijke middag: gezwommen, Moederdag telefoontjes met de kinderen, beetje schrijven, kortom: een vrije zondag.

Imam Murat en zijn vrouw

De volgende ochtend besloten we toch het ravijn te verkennen. Met bergschoenen aan op pad gegaan en boven op de berg vonden we een verzameling bouwsels waaronder waarschijnlijk de kleinste moskee van Turkije. En de Imam van die moskee vond ons! Een vriendelijke Turk kwam op ons af, stelde zich voor als Murat en nodigde ons uit in zijn huis. Je kunt dat fatsoenshalve gewoon niet weigeren, maar eerlijk gezegd waren wij ook wel nieuwsgierig. Dus schoenen uit en een klein trapje op naar een overdekt balkon belegd met tapijten.

het verse brood wordt bezorgd.

Daar namen we plaats op kussens en kregen we thee geserveerd door de vrouw des huizes. Murat, de Imam dus, bleek zeer goed Engels te spreken en vertelde hoe zij in hun levensonderhoud voorzien en tegelijkertijd het zielenheil van de 20 families op dit schiereiland verzorgen. De moskee werd getoond en vol trots vertelde hij dat de volgende dag de minaret van 8 mtr. hoog zou worden geplaatst, inclusief drie grote luidsprekers voor de 5x daagse oproep voor het gebed. Weg rust op het eiland!

Zijn vrouw kwam vervolgens met de opbrengsten van hun arbeid: kwartel- en kippeneieren, honing, geitenyoghurt, houtsnijwerk etc. Toen wij eindelijk vertrokken droegen we met ons mee: 12 eieren, een pot sinaasappelhoning, een houten suikerlepeltje en een pot geitenyoghurt. O ja, en een vers brood maar dat zat nog in de oven en zou later worden afgeleverd.

Toen dat inderdaad gebeurd was, hebben we het anker binnengehaald en zijn naar Göçek vertrokken. Slechts een uurtje varen, maar onderweg werden we door een heftige regen en onweersbui overvallen. Die verdwijnen gelukkig net zo snel als dat ze opkomen, dus toe we de haven invoeren was het alweer rustig.

 Op maandag 13 mei waren we weer herenigd als EMYR2013 Ralley groep in Göçek.

Göçek Village Port is een kleine haven waar we ontzettend gastvrij werden ontvangen. Het is ook een haven waar je echt voor de eerste keer voelt dat je in het massatoerisme gebied bent aangekomen. Wat als eerste opvalt zijn al die identieke schepen die keurig naast elkaar in de haven liggen: allemaal huurschepen. Ik ben het exacte getal kwijt, maar het zijn er tientallen: ergens in de buurt van 150 stuks. In dit geval van 2 maatschappijen, 1 Engels (Sunsail) en 1 Nederlands (B&B).
Maar aangezien ze allemaal in de haven liggen is er blijkbaar nog niet veel klandizie, te vroeg nog.

is dit de juiste dolmüs??

Dinsdag 14 mei hebben de bemanningen van "Once Around" en "Vaarttuig" een excursie gemaakt naar Dalyan, wederom een historische plek waar de oude Lycische beschaving prachtige exemplaren van haar kunstige rotsgraven heeft achtergelaten. In de massieve rots uitgehakte tempelgevels en portalen die alleen maar als versiering diende voor de graven die eveneens in die rots werden uitgehakt. Met de dolmüs daar naartoe en deze vorm van Turks openbaar vervoer alleen al is de moeite waard om een uitstapje te maken.

vandaag laten we ons varen

milennium oude rotsgraven

zo kom je de schildpadden (helaas) ook tegen.

In Dalyan aangekomen is het wel even schrikken: hoe moet dat hier zijn in het hoogseizoen! Werkelijk honderden rivierboten liggen klaar om toeristen over de Dalyan rivier langs de rotsgraven te varen en vervolgens door naar Turtle Beach. Gelukkig is het goed georganiseerd en hoef je niet met die honderden schippers te onderhandelen over de prijs. Voor TL 150 hebben we een hele boot afgehuurd en zijn we op pad gegaan. Weer eens wat anders: gevaren worden!
Het werd een prima dag: mooie bezienswaardigheden en veel afwisseling. De tocht op de boot leek wel een tocht door de Biesbosch, alleen daar leven geen waterschildpadden! Het strand was een tegenvaller, helemaal dichtgebouwd met strandstoelen. Hoe schildpadden daar ooit hun eieren moeten leggen??
Tijdens de terugweg werd het snel koud, veel bewolking, dreigende regen, koude wind. Gezien onze zomerse uitrusting waren we blij uiteindelijk weer in het stadje terug te zijn om warm te worden met koffie en pizza.

cray lobster

De volgende dag was een gastronomische!
We vertrokken bijtijds uit Göcek om 20 km verder aan te leggen in een kleine baai met een specialiteiten restaurant: cray lobster!
Om half een werd de lunch geserveerd in de schaduw van een paar bomen, op keurig gedekte tafels. Eerst een heerlijk voorgerecht en vervolgens de kreeften, of liever gezegd: hun staarten want daar gaat het in dit geval om. Heerlijk!!
 

Het Reisgenootschap aan de dis

Rond twee uur in de middag verlieten we Turunç Pinari weer. Een beetje haastig want we hadden tenslotte nog 66 km. varen voor de boeg. Het was dan ook al in de schemering dat we de Marina van Kalkan binnenvoeren. Eigenlijk is het geen Marina, maar een opgepepte stadshaven en het was dus maar goed ook dat Hasan plaatsen voor ons gereserveerd had. Helaas: niet gratis dit keer. Kalkan is geen normale stop voor de EMYR Ralley, dus er moest gewoon betaald worden. Ook hier de prijs voor het massatoerisme: weinig faciliteiten, hoge prijzen!

Xanthos:rotsgraven

en amfitheater

De volgende dag, donderdag 16 mei: opnieuw excursie!
Ik hoop dat de mensen die ons wel eens vragen: wat doen jullie nu eigenlijk de hele dag op zo'n bootje???, er intussen achter zijn dat wij een ontzettend druk leven hebben!
Negen uur precies stond er een busje op de kade om ons naar drie bezienswaardigheden te brengen. Allereerst was dat de opgraving van Xanthos. Deze plek is wederom beroemd vanwege haar rotsgraven. Dit keer echter niet in de berg uitgehakt, maar losstaand, vaak op hoge steenpilaren. Allemaal met een gat erin, want ze zijn allemaal al lang geleden leeg geroofd. Ook pilaren volledig bedekt met schrifttekens zijn hier te zien, helaas zonder vertaling! En natuurlijk het amfitheater, ook hier!
 

Na Xanthos ging het naar Saklikent, de Grand Canyon van Turkije.
Indrukwekkend!! Honderden meters hoog met breedtes variërend tussen enkele tientallen tot een paar meter. Middels een voetpad dat aan een van de wanden bevestigd is kun je ongeveer 500 meter de canyon in en dat is prachtig. Je kunt eventueel nog verder met een gids, maar dan moet je door het tot je middel komende koude en snelstromende water waden. Dat hebben we aan de jeugd gelaten.
 

Patara, prachtig gereconstrueerd. 

De laatste stop was Patara. Opnieuw een archeologische vindplaats met opnieuw een amfitheater. Maar dit keer ook iets onverwachts: Patara was in de oudheid de regeringszetel van wat wel eens werd genoemd "het perfecte voorbeeld van een federale republiek".  
Het gebouw waar de senaatszittingen werden gehouden is grotendeels gerestaureerd en is fascinerend om te zien. Je kunt gewoon de democratie daar aan het werk zien, een heel directe vorm van democratie! Prachtige plek. 
Het vlakbij gelegen strand was opnieuw een teleurstelling, dus we hebben ons door het busje in Kalkan laten afzetten voor een late lunch en direct daarna zijn we naar de boot gelopen om te vertrekken. Als je de keus hebt om in een dure haven te liggen of in een gratis prachtige baai, dan is de keus gauw gemaakt!Opnieuw kwamen we laat aan (19:00) en de eerste plek die we uitgezocht hadden bleek ongeschikt. Vervolgens nog 10 minuten naar een andere baai die veel beter bleek. "Once Around" en "Catalina" vonden een plek aan de steiger van een restaurantje, wij lieten het anker vallen in een klein baaitje in de baai.

"Once Around"

"Catalina"

De volgende ochtend bleken de andere twee de betere keuze te hebben gemaakt. Wij werden om 06:30 ineens wakker van heftige wind. We lagen heerlijk veilig tussen 2 ankers, maar er was slechts een probleem: de wind kwam niet uit de richting van de ankerlijn, zoals gisterenavond, maar kwam er dwars op met als gevolg dat het schip heen en weer begon te draaien. En naarmate de wind sterker werd werd die draaibeweging groter en sneller. Na zo'n geweldige draai van wel 120 graden trok het schip de achterankerlijn strak met zoveel geweld dat het anker volledig vrij kwam. Direct daarop, in de tegenovergestelde richting gebeurde hetzelfde met het hoofdanker en dreven we dus zijdelings weg: gelukkig in de veilige richting.
Ik wilde de ankers al binnenhalen toen ik ineens voelde dat we weer grip hadden, zowel voor als achter! Mooi: eerst dit ministormpje maar eens uitzitten.
Toen het na 20 min. weer bladstil was, hebben we eerst het hoofdanker binnengehaald. En wat hield ons vast? jawel, de mooringlijn van een vissersschip 50 meter voor ons. Gelukkig was het water zo helder dat we goed konden zien hoe e.e.a. lag en met wat voorzichtig manoeuvreren waren we snel vrij. Toen het achteranker en jawel: het zat vast in diezelfde mooringlijn! Nog nooit zo'n lange mooringlijn gezien! Dit kostte wat meer moeite. Juliette moest zelfs via het vluchtluik de zwemplank op om met de pikhaak een extra lijn onder de mooringlijn te krijgen. Toen die gefixeerd was, konden we het anker laten zakken en uit de mooring krijgen.

Kas Marina tegen imposante bergen

Vanuit deze ankerplek gingen we op weg naar de Marina van Kas, net aan de andere kant van het schiereiland waar wij lagen. Na een uurtje varen kwamen we daar gedrieën aan rond het middaguur. De locatie is fantastisch: diep in een baai met een gigantische bergwand erachter.
Opnieuw kregen we een hartelijke ontvangst en de gastvrijheid voor een nacht: Hartelijk dank Setur Marina Kas!
Na de administratieve verwerking zijn we met Mary Kay en Russell naar de vrijdagmarkt gelopen om inkopen te doen. Erg groot en zoals gewoonlijk erg gezellig.
Die avond hadden we een palaver aan boord van "Vaarttuig". Dat kan nog net met 7 man bemanning van 3 boten! "Once Around" kwam met een salade en "Catalina" had toastjes gemaakt terwijl "Vaarttuig" voor de drank zorgde. Het werd een erg gezellige avond! En vruchtbaar ook, want we zijn het eens geworden over ons programma voor de komende week.
Maar daarover meer in de volgende blog!

Opnieuw de EMYR2013

In de vorige blog hebben we jullie achtergelaten op 30 april: de Kroningsdag.
Intussen is het 11 mei. Als ik alles wat we in die tijd hebben meegemaakt in een blog moet gaan zetten kan ik beter een boek schrijven. Het wordt veel te lang en iedereen haakt af. Deze keer zal ik eerst vertellen waar en hoe we gevaren hebben, daarna zal ik een paar hoogtepunten beschrijven van onze avonturen in de laatste 10 dagen.

Bezoek aan Izmir

De route:
Na de Kroningsborrel in Urla Iskelesi en de uitwijk naar Cesmealti op 30 april, hebben wij op 1 mei Izmir bezocht per bus. Indrukwekkende stad waar we de hele dag hebben door gebracht. De volgende ochtend wilden we vertrekken naar Cesme, maar helaas stak de wind daar een stokje voor. Na 2 uur tegen wind en golven te hebben opgebokst zijn we uitgeweken naar de Nieuwe Haven (Yeni Limani) van Mordogan. Wederom tussen de vissers, maar die hielden zich deze keer op een afstand.
Toen de volgende dag de wind was gaan liggen hebben we de tocht naar Cesme afgemaakt en zijn afgemeerd in de Cesme New Marina.

Hoe zal ik mijn superjacht vandaag eens schilderen?

Hier moet ik het verhaal van de route even onderbreken.
De oplettende lezer zal zich herinneren dat wij het plan hadden aan de Eastern Mediterranean Yacht Rally (EMYR2013) mee te doen, maar die werd helaas op het laatste moment gecanceld  Wij hebben toen besloten om, na de reparaties, toch die route te volgen; dan maar alleen.
Vlak nadat wij Ayvalik hadden verlaten werden wij ons bewust dat meerdere schepen dit besluit genomen hadden. Ik kreeg een mail van een Amerikaanse zeilboot en via hen vernamen wij dat een catamaran met Belgische bemanning de tocht ook aan het doen was. Na wat heen en weer gemail, met het EMYR organisatiecomité in de kopielijst, hebben we besloten in Cesme bij elkaar te komen en te bespreken of het haalbaar is om met elkaar deze tocht af te maken.
Vanaf dat moment kwam het EMYR Organisatiecomité in actie. We zagen allerlei mails voorbij komen naar de grote Marina's op de route met het verzoek om ons tijdens onze passage medewerking EN gastvrijheid te verlenen. En zo komt het dat wij op weg gingen naar de Cesme New Marina, een haven die we anders vanwege de kosten links hadden laten liggen.

de 3 crews van EMYR2013 bijeen
links "Once Around", rechts en midden "Catalina"

In Cesme zijn we als groep voor het eerst samen gekomen en het klikte direct. Het kostte dus ook niet veel tijd om tot het besluit te komen dat we minimaal een week zouden proberen als groep bij elkaar te blijven en zoveel mogelijk de planning en de route van de oorspronkelijk Rally te volgen.
Het is een mooi stelletje bij elkaar: een Amerikaanse zeilboot ("Once Around"), een onder Nederlandse vlag varende catamaran ("Catalina") met Belgische bemanning en een Nederlandse motorboot ("Vaarttuig").

gesleept worden door een (zeilende) zeilboot......

Na de kennismaking in Cesme zijn we de volgende dag voor de eerste keer als groep samen op weg gegaan naar Sigacik Teos Marina, een tocht van 70 km. Tijdens deze tocht overkwam ons het meest pijnlijke dat de kapitein van een motorboot kan overkomen: geen brandstof meer! Maar daarover later meer. Een ding was duidelijk: het varen in groepsverband heeft grote voordelen, want het was de Catalina die er voor zorgde dat we veilig in de volgende haven aankwamen.

op bezoek bij de maagd Maria

De volgende dag, zondag 5 mei, gingen we verder naar de Setur Marina in Kusadasi waar we 2 dagen gebleven zijn en op de tweede dag de woning van Maria (ja, de maagd...) en de ruïnes van Ephesus hebben bezocht. Indrukwekkend!
Op 7 mei ging het weer verder met een tocht van 81 km naar de D-Marin Marina in Didim. Dit werd een behoorlijk onrustige tocht met veel wind en dwarse zeeën, veel rollen dus. Maar dat werd goed gemaakt door de aankomst in een van de mooiste havens waar wij ooit geweest zijn. En niet alleen mooi, maar ook verschrikkelijk gastvrij! Aanleggen werd praktisch voor je gedaan, het front office hoefde je niets te vragen want ze hadden het al gedaan, een tour door de faciliteiten,  shuttle service naar de supermarkt en een ontvangst door de General Manager. Klantgerichtheid noemen wij dat.

jachten van 100 ton in Didim

Voorzichtigheidshalve dien ik er wel bij te vermelden dat het gemiddelde jacht in deze haven zo'n 25 meter meet maar dat jachten van 30-40 meter hier ook bij bosjes liggen....Jachten van de buitencategorie zullen we maar zeggen. Of we geen jaarcontract wilden? Grote jachten konden ze niet meer kwijt, maar ze hadden daar voldoende gaatjes tussen die opgevuld konden worden door de kleinere schepen..... (zucht, slik).
We hebben 2 dagen de gastvrijheid genoten van deze fantastische haven alvorens op 9 mei door te varen naar Palmarin Bodrum in Yalikavak, een sprongetje van 30 km. Een haven die in potentie net zo mooi kan worden als Didim, ware het niet dat ze volledig op de schop ligt. Overal bulldozers en betonmolens, cirkelzagen en slijpmachines, modder en puin. Het zal daar wel mee te maken hebben dat ook de normale staf wat slordig geworden is. Slechte aanwijzingen bij het vinden van de box, geen hulp bij het aanleggen, het duurde 2 uur voordat de elektriciteit werd aangesloten en toen hadden ze de smart key niet bij zich, de pilots scheuren met een rotgang tussen de schepen door waardoor je steeds weer ligt te schudden als een gek en ga zo maar door.

ankeren in de prachtige baai van Serçe Limani

Nee, wij vonden het niet erg om de volgende ochtend (vrijdag 10 mei)vroeg te vertrekken. De gunstige voorspellingen werden bewaarheid en het werd een prachtige dag: weinig wind en nauwelijks golven. Alleen jammer dat de zon het lang liet af weten. Dit weekend varen alle drie de schepen een eigen route, aangezien de 2 anderen verplichtingen hebben in diverse plaatsen, en we komen pas maandagavond weer bij elkaar. Wij hebben van de gelegenheid gebruik gemaakt om op vrijdag kilometers te maken naar de prachtige baai (Serçe Limani) waar we nu liggen en waar we een zeer winderig weekend afwachten. Maandag gaat de wind weer liggen en varen we door naar Göçek waar we weer samenkomen.

aftanken in Didim: ons verrassen ze niet meer

En wat hebben we onderweg meegemaakt! Teveel om op te noemen!!
Maar een incident springt er wel uit: onderweg geen brandstof meer, de nachtmerrie voor iedere schipper!
We hebben al jaren problemen met een haperende dieselmeter. Vorig jaar heb ik een poging gedaan deze mechanische vlottermeter te vervangen door een ultrasoon opnemer, maar dat haalde ook niets uit; teveel staal rond de opnemer. Deze is weer verwijderd en de oude, met al zijn makken, is weer terug geplaatst. In de loop der jaren heb ik echter wel een praktische sluitende dieselboekhouding weten te ontwikkelen. Meestal zit ik er geen 10 liter naast wanneer we gaan tanken.
De alarmbellen hadden moeten gaan rinkelen toen we na de tocht van Marmara naar Alexandroupolis daar vol tankten. Volgens mijn berekeningen hadden we 130 liter verbruikt, maar ik heb de chauffeur van de tankwagen gestopt toen zijn teller op 190 liter stond. Hij had geen automatisch afslaand pistool en ik wilde geen verspilling in de haven.

Dik water, dat hebben wij het liefst

Ik dacht dat we vol zaten, maar dat is dus nooit het geval geweest. Toen wij op 4 mei drie uur onderweg waren en zo'n 5 mijl uit de kust op zee zaten, verkeerde ik in de veronderstelling dat wij nog zo'n 300 liter in de tank hadden. En dan ineens: absolute stilte!!
Het was alsof iemand het contact had afgezet. Juul zat op de uitkijk en ik was beneden het logboek aan het schrijven, het varen lieten we over aan de stuurautomaat. Je staat raar te kijken als dat ineens gebeurt. Natuurlijk probeer je eerst te herstarten: niets. Dan kijk je om je heen: ook niets (gelukkig). Dik water (weinig wind, weinig golven) en de Catalina zo'n uur achter ons. Het heeft weinig zin om het anker uit te gooien op 150 meter diepte.
Dus de luiken gingen open, niets te zien. Is dat geen slecht contact bij die solenoïd? Vervangen dus: nog steeds niets. Dan de dieselfilters aftappen en de eerste aanwijzing: er komt niets uit!! Een verstopping of.... nee, dat kan niet!! er zit nog 300 liter in!!
Intussen is de Catalina naderbij gekomen en wij roepen hen op. Jacques biedt direct zijn hulp aan en suggereert heel voorzichtig of we misschien de tank eens moeten peilen! Heerlijk zo'n tactvolle Belg!
Leeg of niet leeg: het heeft weinig zin om hier te blijven dobberen, dus we nemen het aanbod voor een sleep aan en even later zijn we onderweg.

hulp in de Marina, op weg naar het tankstation

Terwijl we zo gesleept worden, hevel ik toch maar de reserve voorraad van 40 liter over uit de jerrycans in de tank. Nog steeds niets, maar ja, als hij werkelijk leeg was zit er nu natuurlijk lucht in de leidingen. Dan de vlottermeter er maar uit schroeven en die bevestigt mijn bange vermoeden: ondanks de 40 liter die ik zojuist in de tank geheveld heb is slechts 1 cm nat van de diesel: we zijn leeg!!!
In de Teos Marina worden we door een behulpzame pilot overgenomen en afgemeerd aan het dieseldok. De slang erin en uiteindelijk wisten we 720 liter in een 700 liter tank te krijgen! Intussen had ik contact met Jeroen van Smelne (in zijn vrije weekend) die me heeft uitgelegd hoe de leidingen te ontluchten. Na een uurtje klussen hadden we weer een werkende motor. Bedankt Jeroen!!

Maar hoe kun je nou 300 liter diesel kwijt raken??
Aanvankelijk dachten we dat iemand die uit de tank heeft geheveld tijdens de overwintering. Toen we echter 14 draaiuren later weer gingen voltanken ter controle, maten we een verbruik van 9,25 liter/uur daar waar ik een verbruik van 6,3 liter/uur verwacht had: 30% meer! Dat verklaart nog steeds niet de volledig 300 liter, maar het gat wordt wel aanmerkelijk kleiner. Dit hoge verbruik is in ieder geval voor ons reden genoeg een afspraak te maken met een haven om het schip te liften en de hele bodem en schroef schoon te laten spuiten. Dan zijn we ook ineens van die falende dieptemeter en log af.

bezoek aan Ephesus: de indrukwekkende Celsius bibliotheek

Intussen blijven we genieten. Het hoogtepunt van de laatste 10 dagen is ongetwijfeld ons bezoek aan Ephesus geweest. Ooit was deze stad de 2e haven van de bekende wereld en hoofdstad van de provincie Azië van het Romeinse Rijk, nu is het een ruïne die 15 km van de zee afligt. 250.000 mensen hebben in deze stad gewoond, de winkelstraat is met mozaïk geplaveid. De restanten van de ooit grootste bibliotheek ter wereld zijn indrukwekkend en het amfitheater wordt heden ten dage nog gebruikt en biedt zitplaatsen voor 25.000 toeschouwers!

Hoe het verder afloopt met deze verkleinde versie van de EMYR2013??
Blijf het blog volgen!!

Nog wat extra foto's:

met mosaïc bedekte straten

onze engels sprekende gids

het enorme Amphitheater (25.000 plaatsen!)

demonstratie zijde spinnen

de Champs Elysee van Ephesus

toeristen pesten tijdens een modeshow
 van leren jassen